رابطه تعليم و تربيت با تأكيد بر ديدگاه اسلام

نشریه اسلام و پژوهش‌های تربیتی،‌ سال سوم، شماره دوم، پاييز و زمستان 1390، صفحه 37 ـ 56
Islām va Pazhūheshhāye Tarbīyatī, Vol.3. No.2, Fall & Winter 2011-12

نویسنده:‌علي‌همت بناري

چكيده:

«تعليم» و «تربيت» دو مفهوم كليدي در حيات علمي و معنوي بشر است كه پيوسته در كنار هم به كار رفته، و همراه هم هستند، اما آيا اين دو مفهوم، دو مفهوم بيگانه از هم هستند كه به صورت اتفاقي كنار هم قرار گرفته‌اند، يا باهم رابطه دارند؟هدف اين مقاله، پاسخ به اين دست سؤالات است كه با روش تحليلي ـ استنادي تدوين شده است. در اين زمينه، شش نوع رابطه ميان اين دو مفهوم وجود دارد كه از ميان آنها، رابطه آميختگي و درهم تنيدگي صائب‌تر است. در آيات قرآن، دو مفهوم تعليم و تزكيه، هر چند در كنار هم ذكر شده‌اند، اما از نحوة همراهي آن دو، مي‌توان رابطه در هم تنيده و غيرقابل تفكيك در محتوا برداشت كرد. در روايات نيز هر چند دو مفهوم تعليم و تربيت يا تعليم و تزكيه، در كنارهم به كار نرفته‌اند، اما دو مفهوم علم و عالم به عنوان ثمرات مستقيم تعليم به طور گسترده در كنار جلوه‌هاي تربيت و تزكيه به كار رفته‌اند. از بررسي آنها، تفكيك ناپذيري و درهم تنيدگي تعليم و تربيت قابل استفاده است.

كليدواژه‌ها: تعليم، تربيت، آموزش و پرورش.